پشت‌پرده سیگنال سخت‌گیرانه فد و انتقال ۳۳۰۰ کالا به ارز توافقی در ایران

پارادوکسِ «طلا»

آیا تا به حال شده بشنوید انس جهانی طلا در حال درجا زدن است، اما وقتی به طلافروشی می‌روید با قیمت‌های جهش‌یافته روبرو شوید؟ اقتصاد ایران امروز دقیقاً در همین نقطه ایستاده است. واقعیت این است که در ایران، قیمت طلا بیشتر از آن‌که بازتاب مستقیم انس باشد، ترجمه ریالیِ ریسک ارزی و تورمی است.

از یک سو، خبری از واشنگتن رسیده که مسیر رشد طلا را در بازارهای جهانی محدود می‌کند و از سوی دیگر، خبری در تهران منتشر شده که موتور انتظارات تورمی را روشن کرده است. بیایید ببینیم این «واگرایی بزرگ» چه بلایی سر قدرت خرید و سرمایه شما می‌آورد.

در واشنگتن چه گذشت؟ (کاهش نرخ، اما با دلی لرزان)

فدرال رزرو سرانجام در ۱۰ دسامبر نرخ بهره را ۰.۲۵ درصد کاهش داد، اما این یک کاهش معمولی نبود. رأی‌گیری ۹ به ۳ در کمیته بازار آزاد نشان داد که اختلاف‌نظر جدی درباره مسیر آینده وجود دارد. پیام پاول شفاف بود: «مسیر کاهش‌های بعدی هموار نیست و مشروط به داده‌های قوی‌تر خواهد بود.»

اثر بر بازار: وقتی فد سیگنال می‌دهد که کاهش‌های بعدی کند و دشوار خواهد بود، انتظارات نرخ‌های بهره واقعی بالا می‌ماند؛ در نتیجه دلار جهانی تقویت می‌شود و طلا در بازارهای بین‌المللی با محدودیت رشد مواجه می‌شود. بنابراین، فعلاً نباید منتظر جهش‌های شارپ انس جهانی بود.

در تهران چه گذشت؟ (تغییرِ زمین بازیِ ارز)

طبق اعلام سامانه جامع تجارت، بیش از ۳۳۰۰ ردیف تعرفه کالا از لیست ارزهای ترجیحی حذف شده و به «تالار دوم مرکز مبادله» منتقل شدند تا با نرخ توافقی ارز بگیرند.

این تصمیم فراتر از یک تغییر اداری ساده است؛ این کار «نقطه مرجع ذهنی بازار» را تغییر می‌دهد:

• واردکنندگان (که تا دیروز با نرخ‌های پایین‌تر کالا می‌آوردند) حالا باید ارز خود را از بازاری با نرخ بالاتر تأمین کنند.
• پیامد ساده‌اش این است که بخشی از فشار هزینه واردات، با تأخیر کوتاه‌مدت به قیمت مصرف‌کننده منتقل می‌شود.
• معامله‌گران بازار آزاد نیز این پیام را دریافت می‌کنند که سیاست‌گذار پذیرفته است «کفِ انتظارات ارزی» در حال جابه‌جایی است.

معمای اصلی: طناب‌کشی بین «انس» و «دلار»

چرا با وجود ایستایی طلای جهانی، طلای داخلی گران می‌شود؟ اگر بخواهیم خیلی ساده و بی‌حاشیه توضیح بدهیم، پاسخ در فرمول قیمت‌گذاری نهفته است:

(به زبان ساده: قیمت سکه تقریباً برابر است با حاصل‌ضربِ انس جهانی در دلار تهران، به‌علاوه حباب)

در این مسابقه طناب‌کشی:

1. انس جهانی: زور زیادی ندارد و به خاطر سیگنال فد، شاید درجا بزند یا اصلاح کند.
2. دلار تهران: به دلیل انتقال گروه کالایی ۳۳۰۰ قلم و تغییر انتظارات، با قدرت طناب را می‌کشد.
3. متغیر سوم (حباب): وقتی نگرانی ارزی بالا می‌رود، هجوم خریداران باعث می‌شود قیمت سکه (به‌ویژه قطعات کوچک‌تر) حتی از ارزش طلای خالصش هم فراتر برود.

نکته: برای طلای ۱۸ عیار، نقش حباب کمتر است و قیمت مستقیماً با دلار بالا و پایین می‌شود. اما در هر دو حالت، در ایران زورِ «دلار» معمولاً بر ضعفِ «انس» می‌چربد.

۵چشم‌انداز ۲۰۲۶ و استراتژی سرمایه‌گذاری

اگر روند فعلی (محدودیت منابع ارزی و حرکت کالاهای بیشتر به نرخ‌های توافقی) ادامه یابد، فشار بر ریال در سال ۲۰۲۶ محتمل است.

• طلا به عنوان سپر: طلا همچنان ابزار کلاسیک حفظ ارزش است؛ نه به امید سود دلاریِ انس جهانی، بلکه به عنوان پوشش ریسک در برابر تورم و کاهش ارزش پول ملی.
• گزینه جایگزین: برای کسانی که می‌خواهند از ریسک نگهداری فیزیکی و شدت حباب سکه فاصله بگیرند، صندوق‌های طلا در بورس گزینه قابل‌تأملی هستند.

هشدار پایانی: هیچ پناهگاهی ۱۰۰٪ امن نیست. بهتر است تصمیم‌ها را مرحله‌ای و با حساسیت به ریسک حباب و نوسان نرخ ارز اتخاذ کنید؛ چرا که خریدهای کاملاً هیجانی در سقف‌های قیمتی، می‌تواند پوشش ریسک را به ریسک مضاعف تبدیل کند.