ایران بدون میانه؛ مرگ آرام طبقه متوسط

ایران بدون میانه؛ مرگ آرام طبقه متوسط
«ایران بدون میانه» روایت سقوط ستون عقلانیت است؛ جایی که طبقهٔ متوسط، موتور ثبات و گفت‌وگو، در فرسایشی آرام فرو می‌پاشد. این مقاله با داده‌های اقتصادی و تحلیل اجتماعی، زلزله‌ای را شرح می‌دهد که از تورم و رانت آغاز شد و به بحران اعتماد انجامید.
ادامه مطلب

تورم چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟

تورم چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟
این مقاله با رویکردی سه‌بعدی به پدیدهٔ تورم در ایران می‌پردازد. مهران فتحی با ترکیب نظریه‌های پولی، نهادی و انتظارات عقلایی نشان می‌دهد که تورم مزمن در ایران نتیجهٔ هم‌زمان سلطه مالی دولت، ضعف حکمرانی پولی و بحران اعتماد اجتماعی است؛ فرایندی که مهارش تنها با اصلاح نهادی ممکن است.
ادامه مطلب

چرا تورم ایران رشد را می‌کُشد؟

چرا تورم ایران رشد را می‌کُشد؟
تورم در ایران فقط افزایش قیمت نیست؛ نقطه‌ای است که از آن به بعد اقتصاد توان تحمل ندارد. این مقاله نشان می‌دهد چرا از آستانه ۲۰ درصد به بعد، رشد اقتصادی می‌میرد و چگونه «ظرفیت شکستنی» اقتصاد ایران هر شوک کوچک را به بحران بزرگ تبدیل می‌کند.
ادامه مطلب

هدف‌گذاری تورم در اقتصاد تحت فشار

هدف‌گذاری تورم در اقتصاد تحت فشار
تورم در ایران فقط یک پدیده‌ی اقتصادی نیست؛ بازتاب فروپاشی نهادی و بحران اعتماد میان دولت و مردم است. مهران فتحی در این مقاله، با اتکا به نظریه‌ی «سلطه مالی»، ناترازی بانکی، پولی‌سازی کسری بودجه و دلاریزه‌شدن جامعه را به‌عنوان حلقه‌های یک زنجیره‌ی خودتولیدگر توضیح می‌دهد. او در پایان تأکید می‌کند که مهار تورم، از بازسازی اعتماد آغاز می‌شود، نه از تغییر نرخ بهره.
ادامه مطلب

بحران بازتولید مشروعیت در ایران

بحران بازتولید مشروعیت در ایران
این مقاله بحران بازتولید مشروعیت در ایران را نه به‌عنوان یک بحران سیاسی گذرا، بلکه به‌مثابه فرسایش نهادی، اخلاقی و عملکردی دولت تحلیل می‌کند. مهران فتحی با استفاده از نظریه‌ی «پوسیدگی سیاسی» هانتینگتون، نشان می‌دهد که انحصار ایدئولوژیک و ناتوانی در انطباق با تحولات اجتماعی، چگونه نهادهای جمهوری اسلامی را از معنا تهی کرده است. این متن، تطبیقی میان دو مقطع ۱۳۵۷ و ۱۴۰۴ ارائه می‌دهد و سه سناریوی آینده – انسداد پایدار، گذار کنترل‌شده و فروپاشی تدریجی نظم – را ترسیم می‌کند.
ادامه مطلب

خلق نقدینگی در ایران: از نظریه تا عمل

خلق نقدینگی در ایران: از نظریه تا عمل
این نوشتار چرخه خلق نقدینگی در ایران را از سه زاویه بررسی می‌کند: نظریه‌های پولی، تجربه‌های عینی مانند بانک آینده و مؤسسات غیرمجاز، و نقش دولت در کسری بودجه و سیاست‌های تکلیفی. مقاله توضیح می‌دهد چرا نقدینگی در ایران ماهیت درون‌زا، پرشتاب و تورم‌زا دارد و چگونه تعامل ناسالم میان دولت، بانک‌ها و بانک مرکزی به ناترازی و جهش ارزی منجر می‌شود.
ادامه مطلب

وقتی صنعت پیش از بلوغ می‌میرد

وقتی صنعت پیش از بلوغ می‌میرد
این مقاله نشان می‌دهد چرا اقتصادهایی مثل ایران، هند و برزیل پیش از رسیدن به بلوغ صنعتی وارد مسیر افول تولید می‌شوند. مفهوم صنعت‌زدایی زودهنگام از دیدگاه دانی رودریک، دلایل جهانی آن—رقابت چین، اتوماسیون، بیماری هلندی—و پیامدهای اجتماعی آن شامل تضعیف طبقه متوسط و تله درآمد متوسط، تشریح شده و نقشه راه سیاست صنعتی نسل دوم ارائه می‌شود.
ادامه مطلب

اصلاحات ساختاری در شرایط تعلیق: کاتالیزور بحران یا تنها مسیر نجات؟

اصلاحات ساختاری در شرایط تعلیق: کاتالیزور بحران یا تنها مسیر نجات؟
این مقاله نشان می‌دهد شرایط تعلیق می‌تواند هم محرک و هم مانع اصلاحات باشد. با مقایسه تجربیات ایران، روسیه، آفریقای جنوبی و عراق، نقش ساختار قدرت، ظرفیت نهادی، رانت‌های جدید و ائتلاف‌های اصلاح‌طلب واکاوی شده و دلالت‌های سیاستی برای موفقیت اصلاحات در دوران تحریم ارائه می‌شود.
ادامه مطلب

لیبرالیسم

لیبرالیسم
این مقاله به‌صورت ترکیبی، تکامل لیبرالیسم از فلسفه حقوق طبیعی جان لاک تا چالش‌های عصر الگوریتم‌ها را تحلیل می‌کند. ضمن نقد تاریخی—از استعمار تا نابرابری مدرن—نشان می‌دهد چرا لیبرالیسم هنوز مهم‌ترین چارچوب برای فهم آزادی، مالکیت و قدرت است و چگونه در جهان پلتفرمی باید بازتعریف شود.
ادامه مطلب

ایرانِ بی‌فردا - بررسی تاریخی زوال جمهوریت، سلطه ایدئولوژی و ناکامی توسعه در جمهوری اسلامی

ایرانِ بی‌فردا - بررسی تاریخی زوال جمهوریت، سلطه ایدئولوژی و ناکامی توسعه در جمهوری اسلامی
این مقاله تحلیلی از مهران فتحی، روایت زوال جمهوریت در ایران است؛ از طغیان امیدهای انقلاب ۵۷ تا سلطه ایدئولوژی و ناکامی توسعه. با داده‌های تاریخی، تحلیل اقتصاد سیاسی و بازخوانی بحران مشروعیت، ایرانِ امروز را در آینهٔ گذشته می‌نگرد.
ادامه مطلب