دو لبه قیچی بر گردن سرمایه: چرا طلا در جهان «ترمز» کرده اما در ایران «گاز» می‌دهد

دو لبه قیچی بر گردن سرمایه: چرا طلا در جهان «ترمز» کرده اما در ایران «گاز» می‌دهد
قیمت طلا در ایران صرفاً تابع انس جهانی نیست؛ بیشتر ترجمه ریالی ریسک ارزی و تورمی است. در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۵ فدرال رزرو با کاهش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره اما رأی‌گیری ۹ به ۳، پیام داد که کاهش‌های بعدی کند و مشروط خواهد بود و بنابراین رشد انس محدود می‌شود. هم‌زمان انتقال بیش از ۳۳۰۰ ردیف تعرفه به تالار دوم و ارز توافقی، نقطه مرجع ذهنی بازار را بالاتر برده و فشار تقاضای ارز را تشدید می‌کند. نتیجه، طناب‌کشی‌ای است که در آن دلار و حباب سکه غالب می‌شوند و حتی با ضعف انس، قیمت طلای داخلی افزایش می‌یابد.
ادامه مطلب

زنگ‌های خطر در اقتصاد ۱۴۰۴: از اوراق ۴۰ درصدی تا دلار ۱۲۰ هزار تومانی

زنگ‌های خطر در اقتصاد ۱۴۰۴: از اوراق ۴۰ درصدی تا دلار ۱۲۰ هزار تومانی
پاییز ۱۴۰۴ را باید از پنجره بازار بدهی دید؛ جایی که اخزای ۴۰ درصدی خبر از اضطراب مالی و فرسایش سرمایه‌گذاری می‌دهد. هم‌زمان، دلار ۱۲۰ هزار تومانی زیر فشار شکاف تورمی و ریسک سیاسی حرکت می‌کند و بحث بنزین به‌عنوان سیگنال حکمرانی، انتظارات را تیزتر می‌سازد. همگرایی این سه ضلع می‌تواند رکود تورمی را تشدید کند. راهبرد بقا در این شرایط، کنترل سهم ریال، تقدم خریدهای ضروری و بازنگری در منطق سرمایه‌گذاری با توجه به نرخ بدون ریسک است.
ادامه مطلب

بحران دریای سرخ، تورم وارداتی و اقتصاد تحت محاصره

بحران دریای سرخ، تورم وارداتی و اقتصاد تحت محاصره
بحران دریای سرخ فقط مسیر کشتی‌ها را عوض نکرده؛ یک «رژیم جدید هزینه لجستیک» در اقتصاد جهانی ساخته که کف هزینه حمل و بیمه را بالا برده است. در ایرانِ تحت تحریم و سلطه مالی، این شوک به‌جای یک نوسان موقت، به ضریب‌افزای ساختاری تورم وارداتی تبدیل می‌شود و مستقیماً بر قیمت و دسترسی به دارو، غلات و قطعات صنعتی اثر می‌گذارد. این مقاله با مدل مفهومی و سناریوهای عددی ساده، نشان می‌دهد چرا سیاست‌گذاری اقتصادی ۱۴۰۴–۱۴۰۶ ناچار است این متغیر را به‌عنوان پارامتر ساختاری بپذیرد.
ادامه مطلب

شرق، غرب، یا هیچ‌کدام؟

شرق، غرب، یا هیچ‌کدام؟
این مقاله توضیح می‌دهد که شرق‌گرایی ایران نه یک راهبرد توسعه‌ای، بلکه مکانیسمی برای تثبیت ساختار رانتیر و تداوم الگوی خام‌فروشی است. با تکیه بر نظریه وابستگی، قفل‌شدگی مسیر و تحلیل روابط ایران با چین و روسیه، نشان داده می‌شود چگونه فاینانس بدون شرط، رانت میان‌بری، و انحصار تجاری، به بازتولید همان الگوی تاریخی توسعه‌نیافتگی انجامیده است. سه سناریوی آینده نیز برای مسیر وابستگی، توازن هوشمند و درون‌زایی نهادی ارائه می‌شود.
ادامه مطلب

پیامدهای نشست شورای حکام بر اقتصاد و بازارهای مالی ایران

پیامدهای نشست شورای حکام بر اقتصاد و بازارهای مالی ایران
این مقاله توضیح می‌دهد نشست شورای حکام چگونه پنج کانال انتقال ریسک—انتظارات، بازار ارز، بودجه، تجارت خارجی و جریان سرمایه—را فعال می‌کند. اثر آن بر دلار، طلا، بازار سرمایه و چشم‌انداز اقتصاد ایران در قالب سه سناریوی اصلی تحلیل شده است.
ادامه مطلب

بازارِ گروگان: تعلیق مزمن در اقتصاد سیاسیِ ترس

بازارِ گروگان: تعلیق مزمن در اقتصاد سیاسیِ ترس
این مقاله یک تحلیل عمیق از وضعیت بازار سرمایه ایران ارائه می‌دهد؛ بازاری که دیگر صرفاً تابع متغیرهای اقتصادی نیست، بلکه در نقطهٔ تلاقی ژئوپلیتیک، سیاست داخلی و روان‌شناسی جمعی قرار گرفته است. با تکیه بر نظریهٔ چشم‌انداز، اقتصاد رفتاری، داده‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ و تحلیل رویداد، مقاله نشان می‌دهد چگونه «تحریم خارجی» و «ابهام نهادی داخلی» با هم بازار را وارد وضعیت «تعلیق مزمن» کرده‌اند؛ وضعیتی که در آن سرمایه به جای جستجوی سود، در پی بقاست و هیچ مکانیسم نهادی برای جذب شوک وجود ندارد. نتیجه: بازاری بی‌نقدشوندگی، بی‌اعتماد و گروگان سیاست.
ادامه مطلب

تورم چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟

تورم چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟
تحلیل جامع تورم مزمن ایران از منظر اقتصاد سیاسی: از سلطه مالی و خلق پول بی‌پشتوانه تا شکست ارتباطی و انتظارات تورمی. این مقاله چارچوب سه‌بعدی پول–نهاد–اعتماد را برای فهم و مهار تورم ارائه می‌دهد.
ادامه مطلب

هدف‌گذاری تورم در اقتصاد تحت فشار

هدف‌گذاری تورم در اقتصاد تحت فشار
تورم در ایران فقط یک پدیده‌ی اقتصادی نیست؛ بازتاب فروپاشی نهادی و بحران اعتماد میان دولت و مردم است. مهران فتحی در این مقاله، با اتکا به نظریه‌ی «سلطه مالی»، ناترازی بانکی، پولی‌سازی کسری بودجه و دلاریزه‌شدن جامعه را به‌عنوان حلقه‌های یک زنجیره‌ی خودتولیدگر توضیح می‌دهد. او در پایان تأکید می‌کند که مهار تورم، از بازسازی اعتماد آغاز می‌شود، نه از تغییر نرخ بهره.
ادامه مطلب

بازار توافقی ارز در ایران؛ شفافیت یا تورم مضاعف؟

بازار توافقی ارز در ایران؛ شفافیت یا تورم مضاعف؟
سیاست تعمیق بازار توافقی ارز تلاش تازه‌ای برای شفاف‌سازی نظام ارزی ایران است. حذف نرخ‌های چندگانه، کاهش رانت و تقویت صادرات از مهم‌ترین مزایای آن است؛ اما در مقابل، خطر افزایش تورم، افت قدرت خرید مردم و تشدید فشارهای بودجه‌ای وجود دارد. این مقاله با بررسی تجربه کشورها و تحلیل دقیق ساختار اقتصادی ایران نشان می‌دهد که موفقیت این سیاست بدون اصلاحات بانکی، بودجه‌ای و نهادی پایدار ممکن نیست.
ادامه مطلب

آینده ایران پس از مکانیزم ماشه: چشم‌اندازی حقوقی، سیاسی و اقتصادی

آینده ایران پس از مکانیزم ماشه: چشم‌اندازی حقوقی، سیاسی و اقتصادی
این مقاله با تکیه بر چارچوب تحریم‌ها در روابط بین‌الملل و نظریه دولت رانتی، آینده ایران را در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه ترسیم می‌کند. ابتدا سازوکار حقوقی اسنپ‌بک، وتوی معکوس و جدول زمانی قطعنامه ۲۲۳۱ توضیح داده می‌شود؛ سپس با مرور تجربه ایران ۲۰۱۲–۲۰۱۵ و نمونه‌های عراق، کره شمالی و ونزوئلا، سه سناریوی پیشِ رو برای سال‌های ۱۴۰۴ تا ۱۴۰۶ و پیامدهای ارزی، بودجه‌ای و اجتماعی آنها تحلیل و در پایان توصیه‌های مشخصی برای دیپلماسی هسته‌ای، تثبیت اقتصاد کلان و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر پیشنهاد می‌شود.
ادامه مطلب

نوشته های اخیر

دسته بندی ها