از نهاد به شبکه: منطق بقا و بازتولید ناکارآمدی در نظم دسترسی محدود

از نهاد به شبکه: منطق بقا و بازتولید ناکارآمدی در نظم دسترسی محدود
چرا سیاست‌های آشکارا ناکارآمد در ایران پایدار می‌مانند؟ این مقاله با کنار گذاشتن لنز اخلاقی، توضیح می‌دهد که در نظم دسترسی محدود، بسیاری از ناکارآمدی‌ها نه «خطا»، بلکه پیامد منطقی سازوکار بقای ائتلاف حاکم است. با تعریف عملیاتی «توزیع استراتژیک منابع»، نشان داده می‌شود چگونه خلق رانت، تهی‌شدن اختیارات و داده‌های نهادهای توسعه‌ای و جایگزینی شبکه‌ها، تورم، انحصار و ارز چندنرخی را بازتولید می‌کند. سه پیش‌بینی قابل مشاهده و دو مثال خودرو و ارز، چارچوب را از سطح روایت فراتر می‌برند.
ادامه مطلب

تورم چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟

تورم چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟
تحلیل جامع تورم مزمن ایران از منظر اقتصاد سیاسی: از سلطه مالی و خلق پول بی‌پشتوانه تا شکست ارتباطی و انتظارات تورمی. این مقاله چارچوب سه‌بعدی پول–نهاد–اعتماد را برای فهم و مهار تورم ارائه می‌دهد.
ادامه مطلب

تورم مزمن در اقتصاد ایران: روایت فروپاشی نهادی و بازسازی اعتماد عمومی

تورم مزمن در اقتصاد ایران: روایت فروپاشی نهادی و بازسازی اعتماد عمومی
تورم در ایران فقط یک پدیده‌ی اقتصادی نیست؛ بازتاب فروپاشی نهادی و بحران اعتماد میان دولت و مردم است. مهران فتحی در این مقاله، با اتکا به نظریه‌ی «سلطه مالی»، ناترازی بانکی، پولی‌سازی کسری بودجه و دلاریزه‌شدن جامعه را به‌عنوان حلقه‌های یک زنجیره‌ی خودتولیدگر توضیح می‌دهد. او در پایان تأکید می‌کند که مهار تورم، از بازسازی اعتماد آغاز می‌شود، نه از تغییر نرخ بهره.
ادامه مطلب

خلق نقدینگی در ایران: از نظریه تا عمل

خلق نقدینگی در ایران: از نظریه تا عمل
این نوشتار چرخه خلق نقدینگی در ایران را از سه زاویه بررسی می‌کند: نظریه‌های پولی، تجربه‌های عینی مانند بانک آینده و مؤسسات غیرمجاز، و نقش دولت در کسری بودجه و سیاست‌های تکلیفی. مقاله توضیح می‌دهد چرا نقدینگی در ایران ماهیت درون‌زا، پرشتاب و تورم‌زا دارد و چگونه تعامل ناسالم میان دولت، بانک‌ها و بانک مرکزی به ناترازی و جهش ارزی منجر می‌شود.
ادامه مطلب

بحران ساختاری اقتصاد ایران

بحران ساختاری اقتصاد ایران
این مقاله ریشه‌های بحران ساختاری اقتصاد ایران را در منطق دولت رانتی و وابستگی مزمن به نفت جست‌وجو می‌کند. با مقایسه تطبیقی ایران با ونزوئلا، مالزی و نروژ نشان می‌دهد که تفاوت در کیفیت نهادها، شفافیت و پاسخ‌گویی، مسیر فروپاشی رانتی را از مسیر اصلاح و توسعه جدا می‌کند و در پایان، خطوط کلی یک برنامه اصلاح نهادی و کاهش وابستگی به نفت را ترسیم می‌کند.
ادامه مطلب

تورم مزمن در ایران: از سلطه مالی تا شکست حاکمیت پولی

تورم مزمن در ایران: از سلطه مالی تا شکست حاکمیت پولی
تورم مزمن در ایران دیگر یک خطای سیاست پولی ساده نیست؛ صورت‌بندی مالی بحرانی عمیق در حکمرانی است. این متن با تکیه بر مفهوم «سلطه مالی» نشان می‌دهد چگونه دولت، بانک مرکزی و بانک‌های خصولتی در چرخه‌ای از کسری بودجه، خلق اعتبار رانتی، شوک‌های ارزی و تحریم‌ها، تورم را به نهاد پایدار زندگی مردم تبدیل کرده‌اند. در ادامه، نقشه راهی برای شکستن این چرخه از مسیر اصلاح بودجه، بازسازی سیاست پولی، تقویت نهادهای ناظر و پیوند با اقتصاد جهانی پیشنهاد می‌شود.
ادامه مطلب

نوشته های اخیر

دسته بندی ها