چرا ترمز تورم کار نمی‌کند؟ داستانِ گروگان‌گیری بانک مرکزی

چرا ترمز تورم کار نمی‌کند؟ داستانِ گروگان‌گیری بانک مرکزی
وقتی بدهی دولت‌ها به آستانه‌های حساس می‌رسد، بانک مرکزی میان دو بد گرفتار می‌شود: تورم بالاتر یا تشدید بحران بدهی و بی‌ثباتی مالی. این متن نشان می‌دهد چگونه در چنین رژیمی، افزایش نرخ بهره می‌تواند بازارها را متلاطم کند، چرا دولت‌ها به سرکوب مالی مدرن تکیه می‌کنند، و چگونه سپرده و اوراق دولتی ممکن است از نظر نکول امن باشند اما از نظر حفظ قدرت خرید نه. در پایان، سه دسته دارایی برای تاب‌آوری در برابر تورم ساختاری معرفی می‌شود.
ادامه مطلب

آناتومی بقا؛ نجات سیاسی با ابزار تورم در اقتصاد ایران

آناتومی بقا؛ نجات سیاسی با ابزار تورم در اقتصاد ایران
در اقتصاد ایران، تورم فقط نتیجه سیاست‌های غلط نیست؛ ابزار بقاست. این مقاله با نگاهی مقایسه‌ای میان بحران مالی ۲۰۰۸ و نجات‌های مکرر در ایران نشان می‌دهد که چگونه خلق پول، زیان نهادهای رانتی را به جامعه منتقل می‌کند. مهران فتحی در این تحلیل سه سازوکار اصلی—«پدر بدهکار»، «پارتی‌بازی مالی» و «هزینه وفاداری»—را در اقتصاد سیاسی بقا تشریح کرده و راه گذار از نجات سیاسی به پاسخگویی اقتصادی را ترسیم می‌کند.
ادامه مطلب

بیت‌کوین در آستانه چرخش بزرگ

بیت‌کوین در آستانه چرخش بزرگ
بیت‌کوین پس از سقوط ۳۰ درصدی وارد یک تغییر رژیم شده است؛ از فروپاشی روایت «طلای دیجیتال» تا نقش ETFها در تبدیل آن به پول داغ و وابستگی کامل به چرخه نقدینگی وال‌استریت. این مقاله با رویکرد اقتصاد سیاسی، موتورهای سقوط، پارادوکس Safe Haven و سناریوهای پیش‌روی بیت‌کوین را کالبدشکافی می‌کند.
ادامه مطلب

آینده طلا در اقتصاد سیاسی جهان با محوریت ایران

آینده طلا در اقتصاد سیاسی جهان با محوریت ایران
مقاله نشان می‌دهد چرا طلا در حال تبدیل شدن به شاخص بی‌اعتمادی جهانی است. سه نیروی کلیدی—بازده واقعی، بحران بدهی آمریکا و ژئوپلیتیک—روند قیمت جهانی طلا را شکل می‌دهند. سناریوهای ۳۸۰۰ تا ۸۰۰۰ دلاری طلا و اثر آن بر بازار ایران بررسی شده و توضیح داده می‌شود چرا در ایران وزن نرخ ارز در قیمت طلا بسیار بیشتر از اونس جهانی است.
ادامه مطلب

پولِ ساکت، قدرتِ فعال ، اقتصاد سیاسی سلطه مالی و خشکیدن نقدینگی در بورس ایران

پولِ ساکت، قدرتِ فعال ، اقتصاد سیاسی سلطه مالی و خشکیدن نقدینگی در بورس ایران
این مقاله با تحلیل اقتصاد سیاسی نشان می‌دهد چگونه سیاست پولی ایران از ابزار کنترل تورم به ابزار مهندسی قدرت تبدیل شده است. «پول ساکت» در واقع تکنولوژی سلطه‌ای است که از طریق انجماد نقدینگی، جامعه را در سکوت اقتصادی نگاه می‌دارد.
ادامه مطلب

اقتصاد دیجیتال و پیامدهای سیاسی آن

اقتصاد دیجیتال و پیامدهای سیاسی آن
این مقاله تلاشی است برای بازخوانی اقتصاد دیجیتال به‌عنوان شکل تازه‌ای از عقلانیت حکمرانی. مهران فتحی با ترکیب دیدگاه‌های فوکو، زوباف و بودریار، نشان می‌دهد که در سرمایه‌داری پلتفرمی، قدرت از دولت‌ها به الگوریتم‌ها مهاجرت کرده و داده، به منبع اصلی ثروت و سلطه بدل شده است. در این تحلیل، «داده» همان نقشی را دارد که نفت در قرن بیستم داشت: سوخت سیاست، اقتصاد و معنا.
ادامه مطلب

سوسیالیسم در انتخابات و پس از آن

سوسیالیسم در انتخابات و پس از آن
این مقاله توضیح می‌دهد که سوسیالیسم انتخاباتی نه بازگشت مارکسیسم، بلکه واکنش نظام لیبرال به بحران مشروعیت است. مهران فتحی با تحلیل اقتصاد جهانی، از نظریه‌های پیکتی و میلانویچ تا پروژه BEPS در OECD، نشان می‌دهد که چپ جدید بدون اصلاح نهادی نمی‌تواند عدالت را به کارآمدی پیوند دهد. راه‌حل پیشنهادی او، سوسیال‌دموکراسی ۲.۰ است؛ مدلی مبتنی بر مالیات بر داده، شفافیت جهانی و عدالت مالیاتی دیجیتال.
ادامه مطلب

ایران بدون میانه؛ مرگ آرام طبقه متوسط

ایران بدون میانه؛ مرگ آرام طبقه متوسط
«ایران بدون میانه» روایت سقوط ستون عقلانیت است؛ جایی که طبقهٔ متوسط، موتور ثبات و گفت‌وگو، در فرسایشی آرام فرو می‌پاشد. این مقاله با داده‌های اقتصادی و تحلیل اجتماعی، زلزله‌ای را شرح می‌دهد که از تورم و رانت آغاز شد و به بحران اعتماد انجامید.
ادامه مطلب

بازارِ بی‌اختیار - اقتصاد سیاسیِ مالکیت و اسارت سرمایه در ایران

بازارِ بی‌اختیار - اقتصاد سیاسیِ مالکیت و اسارت سرمایه در ایران
بازار سرمایه ایران در ظاهر میدان رقابت است اما در واقع به شبکه‌ای از وفاداری نهادی بدل شده است. این مقاله با تحلیل داده‌های بورسی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ و چارچوب «تسخیر نهادی» نشان می‌دهد چگونه مالکیت سیاسی، سرمایه را از مسیر رشد به انباشت رانتی منحرف کرده است.
ادامه مطلب

جنگ تجاری؛ وابستگی متقابل سلاح‌سازی‌شده میان چین و آمریکا

جنگ تجاری؛ وابستگی متقابل سلاح‌سازی‌شده میان چین و آمریکا
این مقاله با تکیه بر نظریه «وابستگی متقابل سلاح‌سازی‌شده» توضیح می‌دهد چگونه شبکه‌های اقتصادی و زنجیره‌های تأمین جهانی به ابزار فشار ژئوپلیتیکی میان چین و آمریکا تبدیل شده‌اند. مهران فتحی در این تحلیل نشان می‌دهد که جنگ تجاری، آغاز نظم جدیدی است که در آن کارایی اقتصادی جای خود را به انعطاف‌پذیری و امنیت داده است.
ادامه مطلب

نوشته های اخیر

دسته بندی ها