این مقاله با رویکرد نهادی–پولی توضیح می‌دهد چرا حذف نرخ بهره، در صورتی که با نهادسازی، ابزارهای سیاست پولی جایگزین و شفافیت مشارکت همراه شود، می‌تواند مسیر تأمین مالی تولید را متحول کند. تجربه مالزی، شکست پاکستان و وضعیت دوگانه ایران به‌صورت تحلیلی بررسی شده است.

ادامه مطلب

این یادداشت به منشأهای فکری، ترجمه ایرانی و مسیر نهادی جریان تکنوکرات توسعه‌گرا در ایران می‌پردازد. از پدران فکری همچون وبر و هانتینگتون تا اقتصاددانان ایرانی نظیر نیلی و طیب‌نیا، و همچنین نقدهایی همچون خصوصی‌سازی رانتی، ضعف تنظیم‌گری و چالش تعامل خارجی بررسی شده است. مقاله در نهایت به چارچوبی برای بازاندیشی توسعه‌گرایی تکنوکراتیک در ایران می‌رسد.

ادامه مطلب

مقاله توضیح می‌دهد چرا حذف چهار صفر از پول ملی—بدون مهار تورم، اصلاح ساختار بودجه، استقلال سیاست پولی و بهبود تولید—نه‌تنها به تقویت ارزش پول کمک نمی‌کند، بلکه صرفاً یک اقدام نمادین و کوتاه‌مدت است. با مرور تجربه کشورهایی مثل ترکیه، آرژانتین و زیمبابوه، نشان داده می‌شود که حذف صفر زمانی موفق است که نتیجه یک اصلاح ساختاری بزرگ باشد، نه جایگزین آن.

ادامه مطلب

این مقاله نشان می‌دهد بحران امروز اقتصاد ایران محصول یک ساختار رانتی عمیق است؛ نه صرفاً مجموعه‌ای از اشتباهات مقطعی. با مقایسه تطبیقی ایران با چهار الگوی متفاوت—ونزوئلا، مالزی و نروژ—نشان داده می‌شود که کیفیت نهادها بیشترین نقش را در تفاوت مسیرها دارد. مسیر آینده ایران به اراده سیاسی و اصلاح نهادی بستگی دارد.

ادامه مطلب

این مقاله توضیح می‌دهد چرا سازوکارهای مالی جدید در سازمان همکاری شانگهای می‌توانند بخشی از هزینه‌های دلاری ایران را کاهش دهند، اما قادر به جایگزینی کامل دلار نیستند. با بررسی مدل‌های نهادی، ظرفیت‌های فنی، ریسک‌های تحریمی و سناریوهای سه‌ساله، مسیرهای واقع‌بینانه ایران در نظام مالی چندقطبی آینده ترسیم می‌شود.

ادامه مطلب

این پژوهش با استفاده از رویکرد نهادگرایانه و روش تطبیقی، آینده اقتصاد ایران را از منظر کیفیت حکمرانی، وابستگی به مسیر و نقاط گسست نهادی تحلیل می‌کند. با مقایسه چهار کشور نفتیِ مشابه، سه سناریوی محتمل—اصلاحات و رشد، رکود شکننده و فروپاشی نهادی—ترسیم شده و پیامدهای سیاستی هر مسیر تشریح می‌شود.

ادامه مطلب

توسعه، برنامه‌ریزی توسعه، اقتصاد ایران، حکمرانی، توسعه منطقه‌ای، آمایش سرزمین، نهادگرایی، نابرابری، سیاست‌گذاری عمومی، فساد ساختاری

ادامه مطلب

این مقاله نشان می‌دهد چگونه جریان‌های چپ—از مارکسیسم کلاسیک تا چپ اسلامی—در شکل‌دهی به سیاست‌گذاری اقتصادی ایران نقش مؤثری داشته‌اند. از ملی‌سازی‌ها و دولت‌گرایی دهه‌های ابتدایی تا ساختارهای پدرسالارانه و اقتصاد دولتی پس از انقلاب، روایت این مقاله تصویر دقیقی از پیوند ایدئولوژی چپ با تصمیم‌های اقتصادی و پیامدهای نهادی آن ارائه می‌کند.

ادامه مطلب

این مقاله با بررسی داده‌های کدال، شاخص‌های تمرکز مالکیت و پرونده‌های حقوقی، توضیح می‌دهد چرا سهامداران خرد با وجود سهم جمعیتی بالا، نقشی در حکمرانی شرکتی ندارند. تمرکز نهادی، عدم تقارن اطلاعاتی و ضعف ضمانت اجرا، سه مانع اصلی‌اند. مطالعه تطبیقی ژاپن نشان می‌دهد چگونه اصلاحات ساختاری می‌تواند صدای خردها را بازیابی کند.

ادامه مطلب

این مقاله نشان می‌دهد چگونه سه عامل هم‌زمان—کاهش قیمت نفت در اوپک‌پلاس، افزایش هزینه بیمه و حمل‌ونقل نفت ایران، و بازگشت تحریم‌ها از مسیر مکانیزم ماشه—یک فشار ترکیبی بر بودجه، ارز و صادرات انرژی ایران ایجاد کرده‌اند. تحلیل سه سناریوی درآمد نفتی ۱۴۰۴ و پیامدهای ژئواکونومیک این فشار نیز ارائه شده است.

ادامه مطلب