تحلیل اقتصاد سیاسی ایران در بزنگاهی حساس

تحلیل اقتصاد سیاسی ایران در بزنگاهی حساس
ایران در نیمه دوم ۱۴۰۴ در نقطه‌ای تعیین‌کننده قرار گرفته است. این مقاله با تحلیل ساختارهای سیاسی، ریسک‌های امنیتی و متغیرهای اقتصادی، سه سناریوی پیش‌رو تحریم کامل، درگیری نظامی و توافق موقت را واکاوی می‌کند. پیامدهای ارزی، تورمی، بودجه‌ای و اجتماعی هر سناریو به‌صورت دقیق تشریح شده است.
ادامه مطلب

وقتی صنعت پیش از بلوغ می‌میرد

وقتی صنعت پیش از بلوغ می‌میرد
این مقاله نشان می‌دهد چرا اقتصادهایی مثل ایران، هند و برزیل پیش از رسیدن به بلوغ صنعتی وارد مسیر افول تولید می‌شوند. مفهوم صنعت‌زدایی زودهنگام از دیدگاه دانی رودریک، دلایل جهانی آن—رقابت چین، اتوماسیون، بیماری هلندی—و پیامدهای اجتماعی آن شامل تضعیف طبقه متوسط و تله درآمد متوسط، تشریح شده و نقشه راه سیاست صنعتی نسل دوم ارائه می‌شود.
ادامه مطلب

اصلاحات ساختاری در شرایط تعلیق: کاتالیزور بحران یا تنها مسیر نجات؟

اصلاحات ساختاری در شرایط تعلیق: کاتالیزور بحران یا تنها مسیر نجات؟
این مقاله نشان می‌دهد شرایط تعلیق می‌تواند هم محرک و هم مانع اصلاحات باشد. با مقایسه تجربیات ایران، روسیه، آفریقای جنوبی و عراق، نقش ساختار قدرت، ظرفیت نهادی، رانت‌های جدید و ائتلاف‌های اصلاح‌طلب واکاوی شده و دلالت‌های سیاستی برای موفقیت اصلاحات در دوران تحریم ارائه می‌شود.
ادامه مطلب

ملی شدن نفت؛ تولید وابستگی

ملی شدن نفت؛ تولید وابستگی
این مقاله ملی شدن نفت را نه یک پیروزی کامل، بلکه یک نقطه‌عطف نهادی–ذهنی در تاریخ ایران تحلیل می‌کند. با بررسی ضعف ظرفیت دولت، ساختار ناعادلانه AIOC، بحران بوروکراسی پس از سال ۱۳۳۰ و شکل‌گیری ذهنیت Autarky، نشان داده می‌شود چرا ملی شدن نفت به‌جای توانمندسازی، به تولید وابستگی انجامید. مسیر آینده نیز در نهادسازی، بازتعریف استقلال و عبور از خودبسندگی شعاری ترسیم می‌شود.
ادامه مطلب

لیبرالیسم

لیبرالیسم
این مقاله به‌صورت ترکیبی، تکامل لیبرالیسم از فلسفه حقوق طبیعی جان لاک تا چالش‌های عصر الگوریتم‌ها را تحلیل می‌کند. ضمن نقد تاریخی—از استعمار تا نابرابری مدرن—نشان می‌دهد چرا لیبرالیسم هنوز مهم‌ترین چارچوب برای فهم آزادی، مالکیت و قدرت است و چگونه در جهان پلتفرمی باید بازتعریف شود.
ادامه مطلب

گذار بزرگ انرژی (۲۰۲۵-۲۰۴۵): بازتعریف جایگاه راهبردی ایران در نظم نوین انرژی جهانی

گذار بزرگ انرژی (۲۰۲۵-۲۰۴۵): بازتعریف جایگاه راهبردی ایران در نظم نوین انرژی جهانی
این مقاله نشان می‌دهد گذار انرژی برای ایران نه یک انتخاب، بلکه یک اجبار استراتژیک است. با تحلیل روندهای جهانی، رقابت منطقه‌ای، مدل‌سازی سناریوهای ۲۰۴۵ و مقایسه با عربستان و امارات، پیامدهای ادامه وضع موجود و مزیت‌های گذار مدیریت‌شده توضیح داده می‌شود. همچنین، یک نقشه راه سیاستی سه‌فازی برای تبدیل ایران به قدرت نوین انرژی پاک ارائه شده است.
ادامه مطلب

گذار از هژمونی غرب

گذار از هژمونی غرب
این مقاله توضیح می‌دهد چگونه جهان از نظم تک‌قطبی آمریکایی به سمت چندقطبی‌شدن حرکت کرده است. با بررسی ظهور بریکس، محدودیت‌های قدرت نظامی غرب، افول نقش دلار، و رقابت آمریکا–چین، سناریوهای محتمل آینده نظم جهانی ترسیم می‌شود. تحلیل نشان می‌دهد که گذار پیشِ‌رو نه خطی است و نه قطعی؛ بلکه فرآیندی پیچیده، چندلایه و مبتنی بر رقابت میان قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای است.
ادامه مطلب

ایرانِ بی‌فردا - بررسی تاریخی زوال جمهوریت، سلطه ایدئولوژی و ناکامی توسعه در جمهوری اسلامی

ایرانِ بی‌فردا - بررسی تاریخی زوال جمهوریت، سلطه ایدئولوژی و ناکامی توسعه در جمهوری اسلامی
این مقاله تحلیلی از مهران فتحی، روایت زوال جمهوریت در ایران است؛ از طغیان امیدهای انقلاب ۵۷ تا سلطه ایدئولوژی و ناکامی توسعه. با داده‌های تاریخی، تحلیل اقتصاد سیاسی و بازخوانی بحران مشروعیت، ایرانِ امروز را در آینهٔ گذشته می‌نگرد.
ادامه مطلب

گذار از پارادایم رشد: بازتعریف اقتصاد برای تاب‌آوری در عصر بحران‌های سیستمیک

گذار از پارادایم رشد: بازتعریف اقتصاد برای تاب‌آوری در عصر بحران‌های سیستمیک
این مقاله یک بازتعریف بنیادین از اقتصاد ارائه می‌کند: بحران‌های اقلیمی، نابرابری، بی‌ثباتی ژئوپلیتیک و پاندمی‌ها نشان می‌دهند که پارادایم رشد سنتی فرسوده شده است. با تحلیل ضعف‌های مدل نئوکلاسیک و معرفی چارچوب‌های نوین مانند اقتصاد چرخشی، سرمایه‌داری ذی‌نفعان و ESG، مسیر گذار به اقتصادی مقاوم و پایدار تبیین می‌شود.
ادامه مطلب

بزرگ‌ترین ویروس فکری بشر؛ سوگیری تأییدی

بزرگ‌ترین ویروس فکری بشر؛ سوگیری تأییدی
این مقاله توضیح می‌دهد سوگیری تأییدی چگونه ذهن انسان را از حقیقت دور می‌کند و چرا از حباب‌های مالی تا قطبی‌سازی سیاسی، ریشه بسیاری از بحران‌های فردی و جمعی است. با مثال‌های تاریخی، اقتصادی و روان‌شناختی نشان داده می‌شود چگونه این «ویروس فکری» واقعیت را به نفع باورهای قبلی بازآرایی می‌کند و چه ابزارهایی می‌تواند آن را مهار کند.
ادامه مطلب